Intro
Deze romaanse kerk is afkomstig uit Erpekom, een gehucht van Grote-Brogel (Peer). De oudste delen van het gebouw dateren uit de 11e eeuw. De kerk is vandaag ingericht met historisch meubilair. Kom hier genieten van de serene sfeer en bewonder de drie laatmiddeleeuwse heiligenbeelden in de toren. Op deze locatie vind je de opstapplaats van de huifkar.
Foto's van het gebouw
[placeholder]
Het gebouw en zijn geschiedenis
Het oudste deel van dit dorpskerkje is het éénbeukige schip uit zwerfkeien (vermoedelijk 11e eeuw). Later werd er in dezelfde eenvoudige romaanse stijl een vierkant koor aan toegevoegd. In de 16e eeuw werd de bakstenen toren aangebouwd. De kerk was gewijd aan Sint-Hubertus, de patroonheilige van de jacht. In 1959 werd de kerk overgebracht naar Bokrijk. Bij de afbraak werden de keien van de buitenmuren stuk voor stuk genummerd. Twee jaar later ging de heropbouw in het museum van start. Met behulp van bijna 6.000 foto’s werd het gebouw opnieuw in elkaar gepuzzeld. In 1962 zegende de hulpbisschop van Hasselt de kerk in.
Na de heropbouw van de kerk in Bokrijk werd ze historisch ingericht. Er werden ook drie laatmiddeleeuwse gepolychromeerde houten beelden geplaatst. Het betreft de beelden ‘Maria met Kind’ (ca. 1510), toegewezen aan de groep Meester van Elsloo, ‘De Bekering van de H. Hubertus’ (1510), gesigneerd door Jan van Steffeswert en ‘Sint-Anna-ten-Drieën’ (begin 16e eeuw), van een anonieme meester. Tegelijk met de restauratie van de kerk in 2017 werden ook deze beelden geconserveerd.
Bewoners
Leven onder de kerktoren
In het dorpsleven stond de kerk centraal. De kerk was de plek waar belangrijke rituelen zoals huwelijken plaatsvonden en waar dorpelingen bij elkaar kwamen voor misvieringen. De kerkklokken speelden ook een belangrijke rol in het dagelijks leven. Ze kondigden kerkdiensten aan, maar ook naderend gevaar. Verder gaven ze het sein om herbergen te sluiten of om de jacht te openen.
Verplichte rust
De katholieke kerk verbood werken op zondagen en kerkelijke feestdagen. Naast dat werkverbod was het verplicht om op die dagen de misviering bij te wonen. Maar niet werken was bijna onmogelijk op het platteland. Het verzorgen van dieren kon bijvoorbeeld niet wachten. Veel pastoors hadden daar begrip voor, zolang je maar van tijd tot tijd naar de mis kwam. Dat was niet altijd evident, bijvoorbeeld door de verre afstand tot de kerk. Vanaf 1771 hoefde je op feestdagen niet langer verplicht naar de mis. De zondagsplicht bleef wel bestaan. In 1905 werd de zondagsrust ook bij wet ingevoerd in België.
Kerk-mis tot kermis
Ieder jaar vierde men de dag waarop de kerk voor het eerst werd gebruikt met een speciale viering: de kerkmis. De parochianen liepen in een optocht naar de kerk. Na de viering was er in het dorp van alles te beleven. Kooplieden deden goede zaken op de markt. De dorpelingen speelden spelletjes, zongen en dansten. Stilaan verbasterde ‘kerkmis’ tot ‘kermis’.
Voorjaar 2019
De verlichting werd geïnstalleerd. De polychrome beelden werden na hun behandeling in geklimatiseerde vitrines geplaatst ter bescherming.De bijzondere en best beduidende restauratie van de Kerk uit Erpekom werd afgerond. Bezoekers konden bij de opening van het seizoen de Kerk weer kunnen bezoeken en er even in alle stilte tot rust kunnen komen. Het gebouw werd opgeleverd op 23 april 2019.
Januari 2019
Het einde van de restauratie is in zicht. De verwarming is reeds aangesloten en de verlichting werd geïnstalleerd. Eind januari worden de banken teruggeplaatst nadat de vloeren proper gemaakt zijn. Omwille van het winterweer kan het dak nog niet afgewerkt worden.
Wist-je-datje
De beelden waren aan een conserverende behandeling toe. Na het vooronderzoek werden ze behandeld. We kijken vol verwachting uit naar de terugkomst van de beelden.
December 2018
Het toegangspad met kasseien werd in een helling gelegd om de toegang tot de kerk te verbeteren. Het voegwerk van de toren – waarbij historische kalkmortel gebruikt werd– is nu helemaal klaar en geeft de kerk een mooi afgewerkt tintje.
Er wordt nog een afwerkingskrulletje in koper voorzien voor afwatering onder de natuurstenen druiplijsten. De stenen ster aan de deur werd hoger gelegd om beter aan te sluiten bij het pad.
Aan het interieur wordt de laatste hand gelegd alvorens de kerk helemaal klaar is.
De vloertegels worden ingevoegd. Er wordt een balkkop hersteld. De algemene elektriciteitswerken worden uitgevoerd. Er vinden nog enkele pleisterwerken aan de westkant van de toren plaats.
November 2018
Hoogtepunt
Het baksteenmetselwerk aan de toren is afgerond. De torenspits wordt op 5 november omhoog gehesen. Een hoogtepunt in het restauratietraject! Gedurende deze maand vindt het technische werk plaats aan het interieur, de elektriciteit, de verwarming etc. De vloer wordt gaandeweg geplaatst en is in de finale fase van afwerking. Het metselwerk van de toren wordt verder afgewerkt. Voor het voegwerk wordt er historische kalkmortel gebruikt.
Alvorens de kerk helemaal kan worden opgeleverd, wordt ook het pleisterwerk aan de westwand nog aangepakt. Daarna is de kerk klaar om opnieuw in gebruik te worden genomen.
Oktober 2018
Het metselwerk vordert goed. De aannemer brengt de binnenzijde van de kerk in orde: de elektriciteit-, sanitair-, vloer- en bepleisteringswerken zijn volop aan de gang.
September 2018
Het metselwerk vordert goed, driekwart van de toren steekt al in het nieuwe kleedje. De gebakken tegelpannen met een laagje glazuur hebben een specifieke kromming; zo sluiten ze mooi aan op elkaar. In de kerkhofmuur zijn sommige mergelstenen helemaal verpulverd en verweerd. Ze worden nu door nieuwe mergelstenen vervangen.
Nadat het voegwerk en de reiniging van de gevel uitgevoerd zijn, zal de kerk het definitieve uitzicht krijgen.
Community
Bokrijk is te gast in Peer. De bouwgeschiedenis en het kunstpatrimonium worden in een uitgebreide lezing toegelicht. Nadien volgt een geanimeerd panelgesprek van oud-bewoners rondom de kerktoren. En ook de gemeente Peer is te gast in Bokrijk. De inwoners brengen een bezoek aan het Openluchtmuseum om de restauratie van dichtbij te beleven. De architect zorgt voor een technische uiteenzetting.
Juli - augustus 2018
De gerestaureerde windhaan en het kruis worden teruggeplaatst op de torenspits.
Juni 2018
De bakstenen, vloertegels en tegelpannen zijn geleverd. De aannemer start nog voor het bouwverlof met het uitvoeren van het metsel- en dakwerk.
April - mei 2018
De nieuwe bakstenen van de toren, de vloertegels en de tegelpannen staan klaar voor transport naar Bokrijk. De dakwerker voert ondertussen de herstellingen aan het hout uit en is gestart met het leidekken van de torenspits.
Maart 2018
Het gevelparement (buitenmuur) dient te worden verwijderd door stabiliteitsproblemen en een eerdere behandeling met hydrofuge. De nieuwe bakstenen worden met de hand op maat en op kleur gemaakt voor Bokrijk. Eind maart wordt de torenspits van de toren gehaald en voor de kerk geplaatst zodat de bezoekers vanop de eerste rij de herstellingen van de spits en het leidekken kunnen volgen.
Eind mei kunnen de metsers starten met de heropbouw van de toren.
Februari 2018
Het metselwerk wordt gestoomd, zo krijgen de muren een grondige reiniging. Zodra de tegelpannen en vloertegels klaar zijn, kunnen de werken aan het dak starten.
Januari 2018
De voorbereidende werken binnen, aan de toren en aan de buitenzijde van de kerkmuur zijn gestart.
December 2017
De tegelpannen zijn van het dak afgenomen zodat de houtstructuur geïnspecteerd en hersteld kan worden. De tegels, zowel de pannen als de vloertegels, worden uitgebreid bestudeerd en nagemaakt in een ringoven in Duitsland volgens hetzelfde historische procedé. De vloertegels bestaan uit drie kleuren glazuur, ontworpen op basis van de studie van de oude tegels. Zelfs de ‘zwarte puntjes’ zijn hernomen zoals in de historische tegels. Deze zwarte puntjes kwamen vroeger in de tegel tijdens het bakproces en worden nu nagebootst door kleine zwarte steentjes toe te voegen alvorens de tegel te bakken.
November 2017
De werfinstallatie wordt geplaatst.
Start restauratie
Vanaf november 2017.
