Zweven en zwieren
Wat de carrousel is kwijtgespeeld, heeft de zweefmolen van hun gemeenschappelijke voorouder behouden: het intrinsieke plezier ergens aan te hangen en door de lucht te zwieren. Dat kennen we sinds mensenheugenis. Of al langer, wanneer je onze door de bomen slingerende voorzaten meetelt. Die lenigheid mogen we dan zijn kwijtgeraakt; we kunnen nog altijd op een plankje zitten om bij de gratie van koord of ketting heen en weer te schommelen.
Een Kretenzisch poppetje van lang voor onze jaartelling doet het ons voor.
Rondsnorren
De (draai)schommel is dus meer dan enkel een schakeltje in de West-Europese evolutie van de paardjesmolen. Een prachtig geïllustreerd, niet-Westers voorbeeld vinden we in de Surname-i Vehbi. Deze feestbundel leidt de kijker in 137 miniaturen langsheen de festiviteiten rond de besnijdenis van de vier zonen van de Ottomaanse sultan Ahmed III. Die duurden maar liefst 50 dagen en kosten noch moeite schijnen te zijn gespaard. Praalstoeten, opvoeringen en buffetten wisselden elkaar af. En wie het diner wat wilde laten zakken, kon even op de zweefmolen. Of wellicht was dat met een volle maag toch niet zo’n schitterend idee?
Mannen met tulbanden en vervaarlijke snorren die rondjes draaien in schommels: dat het in de 18e eeuw een feestje was op de kade van de Bosporus!