Inspiratiesessie - Esmé Hofman over vlechttechnieken
Esmé Hofman is geen vlechtster, ze noemt zichzelf een vlechtwerkvormgever. Waarom? Wanneer mensen het woord vlechter horen, denken ze vaak dat deze ambachtslieden enkel manden vlechten. Dit ambacht is zoveel meer dan dat.
De lezing startte met de oorsprong van mogelijk het oudste ambacht ter wereld: mandenmakerij. Dit zijn natuurlijk speculaties aangezien voor dit werk natuurlijke materialen gebruikt werden en deze dus niet bewaard zijn gebleven. Wat wel zeker is, is dat het de meest verspreidde en meest gebruikte ambacht ter wereld is. Esmé vertelde meer over vlechtwerk doorheen de eeuwen heen en op welke manieren het allemaal gebruikt werd en wordt (denk aan horden, coracle, draagmanden, meubels...).
Na een korte geschiedenisles sprak Esmé over zeven basistechnieken. De technieken ontwikkelden zich rondom de natuurlijke materialen die lokaal voorhanden waren en zijn. Synthetische materialen zoals plastiek en metaal zijn grondstoffen die populair zijn geworden in de hedendaagse mandenmakerij. Volgens Esmé zijn dit de zeven ‘hoofd’ constructiemethoden:
-
Stake & strand (staak en inslag)
-
Coiling
-
Plaiting
-
Looping
-
Knotting
-
Assembly
-
Weaving
De grootste passie van Esmé is fijnscheenwerk. Het materiaal voor deze techniek wordt verkregen door wilgentenen in drieën of vieren te kloven met een speciaal kloofhoutje. Weinigen in Europa beheersen deze specifieke ambacht, Esmé verdiepte zich maar liefst drie jaar in deze techniek. Vandaag de dag verricht ze veel restauratiewerk voor musea, maakt ze replica’s van historische voorwerpen en maakt ze eigentijdse gebruiksvoorwerpen gebruik makend van fijnscheenwerk.
Haar werk blijft niet onopgemerkt. Ze werkte reeds samen met verschillende ontwerpers en designers. Zo ontstaat er een mooie wisselwerking tussen ambacht en design. Ze werke onder andere samen met: Scholten & Baijings, Harmen Brethouwer, Matmatic en SNURK. Voor de vlechtwerkvormgever is het belangrijk dat er steeds een kennisoverdracht plaatsvindt, daarom werkt ze graag samen met studenten. De collaboratie met Benjamin Spöth resulteerde in ‘Pollinators Paradise’, het project ‘Spine Skins’ realiseerde ze in samenwerking met Sarmite Pavlakova. Zo zijn er nog heel wat prachtige samenwerkingen waaruit prachtige stukken voortvloeiden. Vandaag de dag werkt ze samen met designer Amandine David waar de samenwerking tussen oude en nieuwe ambachten, vlechtenen 3D printen centraal staan. Wegens de gelimiteerde tijd kon ze niet al haar projecten en samenwerkingen bespreken. Één ding is duidelijk, Esmé zit niet stil!
Vandaag de dag vlecht, weeft en wikkelt men met nieuwe materialen en nieuwe vormen gebruikmakend van eeuwenoude technieken. Vroeger was de mandenmaker anoniem, tegenwoordig wordt de maker gezien als een kunstenaar. Ontwerpers vinden steeds vaker hun weg naar mandenmakers, een fenomeen dat Esmé enkel kan toejuichen.
Esmé eindigde haar lezing met het uitlichten van enkele makers: May Butcher, Lois Walpole, Tim Johnson, Eddi Glew, Jeannet Leenderste, Annemarie O’sullivan en Stephanie Jacques. Misschien kunnen deze makers jou ook inspireren? De vormgever is trouwens ook trots lid van de Basketclub, een online-initiatief. Elk lid wordt geselecteerd uit een internationale groep ontwerpers en ambachtslieden. Er zijn maandelijks nieuwe opdrachten waarvan de resultaten worden gedeeld via Instagram (@_basketclub_). Zo ontstaat er een hele nieuwe internationale community van vlechters.
Tips van de Meester
Na haar inspirerende lezing keerde Esmé nog terug naar de Campus van het Vakmanschap voor een tweedelige workshop met een selecte groep. Ze liet de aanwezigen kennismaken met de drie hoofdvlechttechnieken en de groep kreeg de kans om zelf voorwerpen te maken en vragen te stellen over eigen werk. Het waren twee zeer boeiende namiddag vol inspiratie.