Op 17 september kwam Jasper van der Linde naar de Campus van het Vakmanschap voor zijn talk over de fascinerende toekomst van de bouwsector door aardebouw. Jasper vertegenwoordigde hier de drievoudige Brussels Cooperation (BC). Daaronder bestaan BC architects, BC studies en BC materials.
De bouwsector heeft een enorme impact op het milieu. De missie van BC architects & studies en BC materials is het verspreiden en laten groeien van aardebouw als een van de belangrijkste oplossingen om de milieu-impact van de bouwsector tegen te gaan. In deze talk tonen ze hoe bouwen ook anders kan.
De krachtlijnen zijn biobased, geobased en herbruikbaarheid. De materialen zijn duurzaam in de bouw, maar biologisch afbreekbaar na afbraak. De materialen komen van zo dicht mogelijk, want ze zijn daar ook voor handen zonder al te grote lasten op het milieu te leggen. Daarbovenop zijn ze zo veel mogelijk herbruikbaar.
BC architects & studies
BC architects is een architectenbedrijf terwijl BC studies een non-profit onderzoekslabo is. In tal van universiteiten onderwijzen zij hun bevindingen door cursussen, publicaties en workshops.
Een van hun meest prestigieuze projecten was in LOT 8 in Arles (Frankrijk). Erfgoedzorg bood hier een mooi excuus voor de renovatie van de vorige ‘Magasin Electrique’ van de Franse spoorwegen. Het was een zeer mooie samenwerking met BC architects en studies, het vakmanscollectief Assemble en het onderzoeksprogramma Atelier LUMA. Het hele team zette zich in om een meesterwerk te creeëren van bioregionaal design en dat met regionale know-how, regionale materialen en regionale stakeholders. Zo bereikten zij hun doel om een innovatie en nieuwe houding tegenover materialen te presenteren en daarmee een blij
BC architects is een architectenbedrijf terwijl BC studies een non-profit onderzoekslabo is. In tal van universiteiten onderwijzen zij hun bevindingen door cursussen, publicaties en wvende impact te realiseren.
Heeft het product de volgende kwaliteiten?
- Akoestiek
- Vochtregeling
- Isolatie
- Draagkracht
Zo doet BC studies nu onderzoek naar accoustische plijster op basis van leem en de harten van zonnebloemen. Hopelijk worden projecten als deze opgepikt door aannemers. Telkens trachten ze het in de wereld te brengen via workshops, onderzoek en de facilitering van de praktijk.
BC Materials
Dit is de coöperatieve van materiaalontwikkelaars. De architecten bij BC voelden de nood aan nieuwe materialen. De eerste impuls was de bouw van een school in Burundi en zette zich verder in de bouw van een school in België.
Dit is waar de geobased naar voren treed. In plaats van de gebruikelijke materialen van ver te laten aanvoeren kunnen we proberen om ze lokaal uit de bodem te halen. Die wordt namelijk voortdurend al gedolven bij bouwprojecten. De kwaliteit van de bodem is reeds geverifieerd door de aannemer en het netwerk om die grond te hergebruiken bestaat reeds. Dat gaat van typische Brusselse grond tot betonpuin.
Wanneer we de grondstof hebben moeten we ook iets kunnen produceren dat logisch is voor de huidige markt. Daar is de ideale balans en samenstelling voor nodig, want de sector is veeleisend. Hoe verkrijg je de juiste kleur? Wens je basisplijster of fijnplijster? Wat kan je doen met leemverf?
Waar nu veel mee wordt gewerkt is stampleem: stenen die geperst worden in plaats van gebakken. Deze zijn ideaal voor binnenmuren door hun vochtregulerende kwaliteiten. Het maken van deze stenen blijft echter een craft. Massaproductie is mogelijk, maar blijft moeilijk. BC materials zit echter niet stil gaat de schaalvergroting die industrie biedt niet uit de weg. Zo wordt het ook goedkoper en toegankelijker. Dit soort productie gebeurt nu al, maar op projectmatige schaal.
De sector is zeer aangenaam. Iedereen is overtuigd van de missie. Men ziet geen concurrentie met elkaar door de heel lokale focus, waardoor er een open source cultuur kan bestaan.
Maar BC materials staat niet stil. Een nieuw product waarmee wordt gewerkt is de ongebakken steen van Dumoulin. Anderzijds is er een vernieuwing van de stamplemen vloer. Nu is die nog zeer duur, omdat het echt een kwestie is van vakmanschap. Daarom werkt BC nu aan de ontwikkeling van een gietbare leemshape. Opgelet: ook daar komt veel vakmanschap bij kijken!
Veel van deze materialen zijn geen passe-partout. Het succes ervan hangt af van het juiste ontwerp, de juiste toepassing, de juiste uitvoering en het juiste onderhoud.
Het proces gaat op dit moment ook iets trager dan de klassieke bouwsector. Toch zit BC niet stil en blijft men innoveren.
Nu bestaan de voornaamste geïnteresseerden uit architecten en opdrachtgevers. De aannemers zijn voorlopig nog wat behoudsgezind en werken liever met de beproefde
methodes en materialen die ze reeds kennen. Een voorbeeld van een uitzondering is Leemniscaat bvba. Onder de vakmensen vinden we veel carrièreswitchers en ervaren vakmensen die op zoek zijn naar iets nieuws.